ผู้ได้รับพระราชทานรางวัล

ประกาศผลในวันที่ 14 มีนาคม 2567

image 45

Abass Alavi, MD, MD(Hon), PHD(Hon), DSc(Hon)

Professor of Radiology at the Hospital of the University of Pennsylvania

Associate Director at the Institute on Aging at the University of Pennsylvania Perelman School of Medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

นายสมมติ สกลุไทย

รางวัลสาขา medicine

ประวัติผู้ได้รับพระราชทานรางวัล

ศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ เดนนิส เจ. สเลมอน

(Professor Dr. Dennis J. Slamon)​

ประวัติและผลงาน

ศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ เดนนิส เจ. สเลมอน เป็นแพทย์สาขาอายุรศาสตร์มะเร็งวิทยาชาวอเมริกัน ผู้ค้นพบยีน Human Epidermal Growth Factor Receptor 2 (HER2) ซึ่งนำไปสู่การพัฒนายาชีววัตถุ ทราสทูซูแมบ (Trastuzumab) ซึ่งเป็นยารักษาแบบโมเลกุลมุ่งเป้าสำหรับโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งเต้านมชนิด HER2-positive ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยนับล้านคนทั่วโลกหายหรือมีอายุยืนยาวขึ้น การค้นพบของท่านนับว่าเป็นจุดเปลี่ยนของแนวทางการรักษาโรคมะเร็ง และเป็นจุดเริ่มต้นของยุคการแพทย์แบบเฉพาะบุคคล และ การแพทย์แม่นยำ
 
ศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ เดนนิส สเลมอน เกิดเมื่อวันที่ ๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๙๑  ณ เมืองนิวคาสเซิล รัฐเพนซิลเวเนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ท่านมีความสนใจด้านชีววิทยาและการแพทย์ตั้งแต่วัยเยาว์ ในปี พ.ศ.๒๕๑๓ ท่านได้รับปริญญาตรีสาขาชีววิทยา จากวิทยาลัยวอชิงตันและเจฟเฟอร์สัน และในปี พ.ศ. ๒๕๑๘ ได้รับปริญญาแพทยศาสตร์บัณฑิต จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยชิคาโก และปริญญาเอกสาขาชีววิทยาของเซลล์ นอกจากนี้ท่านได้ใบรับรองความเชี่ยวชาญจากคณะกรรมการแพทย์สหรัฐอเมริกา ด้านอายุรศาสตร์ และด้านมะเร็งวิทยา และวุฒิบัตรผู้ชำนาญเฉพาะทางด้านโลหิตวิทยา/มะเร็งวิทยา จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เมืองลอสแอนเจลิส
ปัจจุบัน ศาสตราจารย์ สเลมอน ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยทางคลินิกและการถ่ายทอดจากห้องปฏิบัติการ และผู้อำนวยการโครงการวิจัยมะเร็งสตรี Revlon/UCLA ที่ศูนย์มะเร็ง Jonsson Comprehensive Cancer Center และดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ด้านอายุรศาสตร์ หัวหน้าภาควิชาโลหิตวิทยา/มะเร็งวิทยา และรองคณบดีฝ่ายวิจัยของคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เมืองลอสแอนเจลิส ประเทศสหรัฐอเมริกา
 
ศาสตราจารย์ สเลมอน และทีมนักวิจัยได้ศึกษากลไกการเกิดมะเร็งเต้านม และยาที่จะยับยั้งกลไกนี้เป็นเวลานานกว่า ๑๒ ปี ท่านได้ใช้แอนติบอดีแบบจำเพาะ (Monoclonal Antibody) เพื่อตรวจหาความผิดปกติของยีนที่ควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์ ยีนสำคัญที่ค้นพบคือ HER2 ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม ประมาณ ร้อยละ ๒๕ เมื่อยีน HER2 แสดงออกมากเกินไปจะกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ทำให้โรคมะเร็งเต้านมชนิดนี้มีความรุนแรงมาก ผู้ป่วยเกิดโรคกำเริบ และเสียชีวิตรวดเร็ว ท่านและ ดร.แอ็กเซล อูลริช พบว่าเมื่อใส่แอนติบอดีลงในเซลล์มะเร็งเต้านมที่มี HER2 เซลล์มะเร็งจะหยุดการเจริญเติบโต แต่หากนำแอนติบอดีออก เซลล์จะกลับมาเจริญเติบโตอีก แอนติบอดีนั้นคือ ทราสทูซูแมบ (Trastuzumab) จึงนำไปสู่การพัฒนายา ทราสทูซูแมบ หรือชื่อการค้า เฮอร์เซฟติน (Herceptin) นับว่าเป็นการค้นพบยาชนิดแรกที่สามารถยับยั้งกลไกกระตุ้นการเกิดมะเร็งเต้านมชนิด HER2-positive เพราะยาสามารถจับกับ HER2 receptor บนผิวเซลล์ ยับยั้งการกระตุ้นเซลล์มะเร็งไม่ให้เจริญเติบโต กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และส่งผลให้เซลล์มะเร็งตายในที่สุด
 
แม้ในช่วงแรกจะไม่มีทุนสนับสนุนการทดลองทางคลินิก และ ดร.อูลริชได้เดินทางกลับไปเยอรมนี แต่ในที่สุดศาสตราจารย์ สเลมอน ได้รับทุนสนับสนุนการทดลองทางคลินิก ภายหลังการทดลองทางคลินิก ๓ ระยะ พบว่า ทราสทูซูแมบ มีประสิทธิภาพในการควบคุมโรคระยะแพร่กระจาย และป้องกันการกลับมากำเริบใหม่ของโรคระยะแรกได้ จึงทำให้ผู้ป่วยระยะแพร่กระจายมีอายุยืนยาวขึ้น และผู้ป่วยระยะแรกมีโอกาสหายขาดมากขึ้น ในปี พ.ศ. ๒๕๔๑ ทราสทูซูแมบ ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA) ว่าเป็นยาตัวแรกที่มุ่งเป้าทางพันธุกรรมในการรักษามะเร็ง ปัจจุบันยานี้ยังคงเป็นหัวใจสำคัญในการรักษามะเร็งเต้านมชนิด HER2-positive ทั่วโลก และยังมีการวิจัยยากลุ่มนี้ต่อเนื่องเพื่อให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น
 
การค้นพบ ทราสทูซูแมบ ได้เปิดประตูสู่งานวิจัยใหม่อีกมากมาย และนำไปสู่การพัฒนา “ยามุ่งเป้า” อื่น ๆ อีกหลายชนิด นอกจากนี้ ท่านยังมีบทบาทสำคัญในงานวิจัยมะเร็งเต้านมชนิดมีตัวรับฮอร์โมนเอสโตรเจน (ER+) ซึ่งนำไปสู่การพัฒนายาใหม่อย่าง CDK-4/6 Kinases ปัจจุบันท่านเป็นหัวหน้าโครงการ “NATALEE” ซึ่งทดสอบประสิทธิภาพของยา ribociclib ในการรักษามะเร็งเต้านมชนิด ER+ ระยะเริ่มต้น ส่งผลให้ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมระยะลุกลาม ประมาณ ร้อยละ ๘๕ ได้รับการรักษาด้วยยาที่พัฒนามาจากงานวิจัยของท่าน
 
เพื่อเป็นการยกย่องผลงานอันยิ่งใหญ่ ประธานาธิบดีบิล คลินตัน ได้แต่งตั้งศาสตราจารย์ สเลมอน ให้ดำรงตำแหน่งในคณะกรรมการมะเร็งของประธานาธิบดี (President’s Cancer Panel) ในปี พ.ศ. ๒๕๔๓ และท่านได้รับรางวัลระดับประเทศและนานาชาติอีกจำนวนมาก เช่น Translational Medicine Award จากสถาบัน USCD-Salk และ Bristol-Myers Squibb เหรียญเกียรติยศจาก American Cancer Society รางวัลจากราชสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน และมหาวิทยาลัยดับลิน
     ในวัย ๗๗ ปี ศาสตราจารย์ สเลมอน ยังคงทำงานวิจัยด้วยความมุ่งมั่น ด้วยความรักในงานอย่างต่อเนื่อง ด้วยผลงานปฏิวัติวงการวิจัยและการรักษามะเร็งเต้านมระดับโมเลกุล รวมถึงมะเร็งชนิดอื่น ๆ ที่ช่วยชีวิตผู้ป่วยทั่วโลกจำนวนมาก คณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์ ในพระอุปถัมภ์ ฯ จึงมีมติเป็นเอกฉันท์ให้ศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์เดนนิส เจ. สเลมอน เป็นผู้สมควรได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๗

Scroll to Top